Benefisiariu husi Projetu POWER mana Domingas, husi Covalima, Foto: Lensa Fokupers
Domingas de Deus ho idade 38 no oan na’in 3 hanesan dona de casa ida hanesan feto barak iha nia suku Faulara iha Covalima ho populasaun 766 husi uma-kain 178 ne’ebé hasoru dezafiu ekonómiku, asesu limitadu ba rekursu no menus oportunidade ba servisu nian.
Nia dezafiu hirak ne’e hahú muda bainhira nia tama iha grupu Feto Haburas Faulara, inisiativa komunitária ida ne’ebé ho objetivu atu hadi’a ekonómiku no ai-han família sira nian liuhusi atividade poupansa no ortikultura.
“Uluk ami uza osan sosa tuir ami nia hakarak de’it no la tuir nesesidade. Iha uma laran moris susar tebes. Ha’u ho ha’u-nia kaben sempre ko’alia hakilar malu, maibé hafoin tuir tiha treinamentu ne’ebé fasilita husi World Vision Timor-Leste, ha’u iha koñesimentu jere osan, foti desizaun sira iha uma laran, no servisu hamutuk ho ha’u nia kaben. Treinamentu ne’e ajuda tebes ha’u, no fasil loos ha’u bele hetan osan funan lalais. Agora ha’u ho ha’u nia kaben koalia rona malu, no ajuda malu sira iha servisu uma-laran.”
Grupu Haburas Faularan, iha Postu-Administrativu Tilomar-Covalima, Foto: Lensa Fokupers
Iha tinan 2024, Domingas partisipa iha treinamentu no aprende kona ba oinsá jere finanseiru, kuida família no dezenvolve abilidade moris durante loron 10 liuhusi Projetu POWER ne’ebé finansia husi Uniaun Europeia (UE) no implementa husi World Vision Timor-Leste, FEEO no FOKUPERS, Domingas ho nia kolega na’in 15 (mane 5 no feto 10) harii kedas grupu Rai no Empresta Osan ho naran Haburas Faularan. Iha grupu ne’e, kada fulan kada membru rai osan hahú husi $ 5.00 to’o $ 25.00. Bainhira grupu ne’e la’o dadaun, sira mós harii tan grupu ortikultura ne’ebé sira kuda modo hodi fa’an iha merkadu no re-investe ba sira-nia grupu.
“Ha’u agradese ba Uniaun Europeia ne’ebé fó ona apoiu ba projetu POWER, nomós ba World Vision iha Timor-Leste, Fokupers no FEEO, ne’ebé servisu hamutuk hodi to’o iha ami nia suku, no fó treinamentu sira.”
Xefi Aldeia Nicolau Moniz, Foto: Lensa Fokupers
Xefi Aldeia Nicolau Moniz ne’ebé haree progresu ne’e hateten, nu’udar autóridade sente kontente ho atividade sira ne’ebé suporta tebes komunidade, hanesan parte ida bele ajuda hamenus problema iha suku, “Projetu POWER nia prezensa hanorin katak servisu ne’e la’ós de’it iha kantor, maibé hanorin ita oinsá bele moris independente no servisu liu husi grupu sira, atu bele fahe knár no responsabiliddae hanesan, katak feto ho mane bele hola parte iha espasu sira hanesan ne’e hodi hakbiit ekonomia família.”
Xefe suku mós rekomenda ba World Vision Timor-Leste atu kapasita tan komunidade iha área sira seluk atu bele haforsa sira nia ekonomia familia, bele fó treinamentu liu-liu liga ba agrikultura no materiál sira ne’ebé iha maske ki’ik maibé ita la’o neneik nia sei sai boot.
Projetu POWER implementa iha Oecusse no Covalima nu’udar inisiativa xave ida hodi apoia feto vulnerável sira atu buka oportunidade emprezariál, hadi’a sira-nia moris, no hala’o papél boot liu iha foti desizaun iha família no sosiedade ne’ebé kontribui direita ba Timor-Leste nia Planu Asaun Nasional Violénsia Bazeia ba Jéneru hodi hakbiit feto sira nia ekonomia no lideransa iha familia no sosiedade.